>> Homepage    >> Mijn fietsreizen    >> Overzicht beklommen cols    >> Hoogteprofielen Midden-Nederland   


Klimmen in het Zwarte Woud

(Klik op de foto's voor een vergroting!)
Reageren? Stuur me een E-mail!

Na vorig jaar in de mei-vakantie de Vogezen onveilig gemaakt te hebben, is het dit jaar te doen aan de overkant van de Rijnslenk, in het Duitse Zwarte Woud. We kamperen op de eenvoudige camping van Schönau. Dit pittoreske dorpje ligt in het smalle dal van het riviertje de Wiese, dat zich vanaf de Feldberg een weg naar het zuiden baant.

Rondom het Wiesental liggen de lastigste klimmen van het Zwarte Woud. Het te overbruggen hoogteverschil is typisch zo'n 500 meter, maar kan oplopen tot bijna het dubbele. De conclusie na een week fietsen: een prachtig gebied waarin de beklimmingen zeker niet onderdoen voor die in de Vogezen.

kaartje route


Cols

In de tekst worden beklimmingen cursief weergegeven. De rode bergjes verwijzen naar het hellingprofiel en wat statistieken van de betreffende klim. Zie het col-overzicht voor informatie over al mijn beklommen cols.


Dagoverzicht

Dag 1: Rondje Hohtann
Dag 2: Rondje Blauen
Dag 3: Rondje Feldberg
Dag 4: Rondje Schauinsland
Dag 5: Rondje Weissenbachsattel
Dag 6: Rondje Belchen
Dag 7: Rondje Kandel
27 km
98 km
83 km
101 km
62 km
90 km
139 km
667 hm
2645 hm
1693 hm
2220 hm
1270 hm
1350 hm
3495 hm

Reisverslag



Uitzicht vanf de Wiedener-Eck

Dag 1: Rondje Hohtann
> Hoogteprofiel

Na 650 km autorijden komen we om 4 uur 's middags op de camping aan. Als de tent staat en we ons ingeschreven hebben, besluiten we nog een klein verkenningsritje te maken. Als de bandenspanning nagekeken is, verlaten we de camping. Een paar kilometer verderop begint de klim naar de Wiedener-Eck. Een bewuste keuze: ik weet nog van mijn eerste fietsvakantie in 2001 dat dit een ideaal klimmetje is om rustig in te komen. Zeker na de lange autorit wel zo handig. Vlak voor het dorpje Wieden maakt het bos plaats voor groene weiden. De pas lijkt dichtbij, maar de weg maakt een kilometers lange bocht om het stijgingspercentage beperkt te houden. Eenmaal boven pauzeren we even, waarna we linksaf slaan richting Hohtann . Door een naaldbos gaat het nu wat steiler omhoog.


De temperatuur is inmiddels behoorlijk gedaald. Op de berghellingen liggen nog verdwaalde plakken sneeuw. Op de top schieten we een jackje aan waarna we de afdaling aanvangen. Na een paar bochten is de afslag naar de Belchen, een van de hoogste toppen van het Zwarte Woud en stiekum het doel van ons verkenningstochje. Nog 400 hm. Denken we! Na een paar honderd meter arriveren we bij de Belchenbahn, een kabelbaan waarmee je naar de top kunt. De weg lijkt hier abrupt op te houden. We snappen er niets van en besluiten na een paar minuten terug af te dalen naar de camping met het idee dit misterie in de loop van de week nog eens nader te bestuderen. Via Holzinshaus gaat het hard naar beneden en na een warme douche (prima sanitair hier!) zitten we al snel aan de eerste camping-pasta maaltijd.





Afdaling Sirnitz Sattel



Dag 2: Rondje Blauen
>
Hoogteprofiel

In tegenstelling tot de volgende dagen, wordt voor vandaag nog erg mooi weer verwacht. Hoewel het pas de eerste echte fietsdag is, besluiten we daarom meteen een forse tocht te maken over drie bergen. De voet van de eerste ligt even ten zuiden van Schönau. Het is de behoorlijk onregelmatige klim naar het Sirnitz Sattel , ook wel Kreuzweg genoemd. Na een fors begin klimt de weg rustig verder door een bebost dal tot het dorpje Oberböllen. Hier is het gedaan met toeren: de weg klim met meer dan 10% naar een eerste pasje. Vlak onder de Belchen langs dalen we door de weiden naar Neuenweg, waar we een volgend rivierdal oppikken. Vijf kilometer verderop passeren we de afslag naar Münstertal, waar zich een restaurant bevindt en waar, gezien de volle parkeerplaats, vele wandelaars hun hike beginnen. Met nog twee haarspeldbochten klimt het naar de top, die op 1079 meter ligt.

Blauen


Een lange, steile afdaling brengt ons al snel in het zonnige en lekker warme Niederweiler. Met een laagje kleding minder beginnen we meteen aan de volgende klim. De Blauen
is een van de moeilijkste bergen in het Zwarte Woud: er moeten 900 hoogtemeters overbrugd worden met kilometers lang 9 tot 10%. Vrij onderin zit een lastig stuk over een brede weg waar je niet echt het idee hebt dat het veel stijgt, hoewel de benen -terecht!- een ander verhaal vertellen. Ik heb veel liever een klim met veel haarspeldbochten, dan zie je tenminste dat je omhoog gaat... Na een afslag komen we gelukkig al snel op een smallere weg door een bos. Er zijn prachtige uitzichten op de Vogezen aan de overkant van de Rijnslenk. De laatste drie kilometer gaan over een doodlopend wegje naar de top. Boven kopen we een cola bij restaurant Hoch Blauen en kijken we naar (al dan niet succesvol) opstijgende parapenters.


Na een minder steile afdaling arriveren we in Tegernau, waar een of andere traktorbeurs aan de gang is. Een klein bergje scheidt ons nu nog van het Wiesental. Nou ja, klein... Met een aantal haarspeldbochten klimt het steil omhoog naar het dorpje Gresgen
. Na een paar kilometer vlakt het af en niet veel laten arriveren we in Zell. Helaas zijn we niet bijdehand genoeg om een bord verboden voor fietsers te negeren (vanwege een korte tunnel), waardoor we onszelf even later terugvinden op een onverhard pad inclusief flinke kuilen.


In Atzenbach is het leed geleden en even later slaan we af voor de klim naar het Weissenbachsattel
. We stappen even af voor een kleine pauze, waarna we aan de klim beginnen. Het eerste deel ervan is iets meer dan 10 kilometer lang. Eerst gaat het door een breed dal met weilanden, maar het duurt niet lang voordat we in het bos komen. Hier zitten enkele steile stukken. Behoorlijk vermoeid passeren we het eerste kammetje. Even gaat het steil naar beneden. Einde weg slaan we linksaf voor de laatste anderhalve kilometer naar de top.




Dal Moezel vanaf Ballon d'Alsace

Dal Moezel vanaf Ballon d'Alsace



Dag 3: Rondje Feldberg
>
Hoogteprofiel

Er was slecht weer voorspeld voor vandaag, maar bij het opstaan is er geen wolkje aan de lucht. Snel pakken we onze spullen bij elkaar en vertrekken naar het hoogste punt van het Zwarte Woud, de top van de Feldberg . Bij een supermarkt in Todtnau maken we een noodzakelijke pitstop, want we hebben nog niet ontbeten. Vervolgens klimmen we verder over de langzaam stijgende maar erg drukke B317. Helaas is er geen andere optie om de Feldberg te beklimmen. Even voorbij Brandenberg gaat het stijgingspercentage drastisch omhoog. Bij het kleine skidorpje Feldberg wordt het vlak. Even verderop slaan we linksaf naar de Feldbergbahn. Hier begint links voorbij de parkeerplaats een smal weggetje wat naar de top van de berg leidt. Het is het puur genieten geblazen. Verdwenen zijn de stinkende auto's. We delen de weg nu met enkel wandelaars. De Belchen, de Blauen en vele andere toppen liggen aan onze voeten. Een prachtig uitzicht. Langs de kant van de weg liggen nog sneeuwvelden. De weg klimt onregelmatig met enkele zeer steile stukjes. Niet ver voor de top spant een strook met 16% de kroon. Op de top, bij de radartoren van de Deutsche Wetterdienst, maken we een rondje door de sneeuw en bekijken we uitgebreid de omgeving.



We overleven de afdaling en staan niet veel later aan de oever van de Schluchsee, een van de meren in dit gedeelte van het Zwarte Woud. We zitten nu in het hogere deel van het middengebergte, waar het terrein meer golvend is met minder grote hoogteverschillen. De klim naar Schnepfhalde , (of Aulemerkreuz) is dan ook niet erg lang, hoewel de slotkilometer er mag zijn. Door een naaldbos klimmen we naar de top, waara we afdalen in het dal van de Alb. Het is de bedoeling over een simpel pasje naar Todtnau fietsen, maar de weg schijnt afgezet. Omdat de lucht aan het dichttrekken is en er langdurige regen is beloofd voor de middag negeren we de borden 'umleitung' en hopen er het beste van. Ze zullen wel weer aan het asfalteren zijn, dan kunnen we er wel langs, denken we. Even later blijkt dat ze bomen aan het kappen zijn, wat ons doet besluiten om toch maar even om te fietsen.

Weissenbachsattel


Gevolg is wel dat we nog een extra klimmetje over moeten. Geen idee wat de naam van het pasje is, maar volgens GoogleEarth is de naam van de weg de Todtmooserstrasse ... De weg voert door weilanden omringd met bos. Het gras is duidelijk nog niet bijgekomen van de pas kort geleden gesmolten sneeuw. Vlak voor de top vallen de eerste druppels. Alas! De steile afdaling brengt ons tot vlak voor Todtmoos. We laten dorp echter links liggen en slaan rechtsaf richting Todtnau. Eerst moeten we nog weer het Weissenbachsattel beklimmen. Weliswaar van de makkelijkste kant, maar we worden niet vrolijker van het idee dat we onder de douche hadden kunnen staan, terwijl we nu in de koude regen fietsen. De beklimming gaat nog wel, maar de afdaling is verschrikkelijk (natuurlijk heb ik weer te weinig (regen)kleding bij me...). Wat een contrast deze dag! Vanochtend verbrand op de Feldberg, nu rillend van de kou en de regen op weg naar het dal. Om half vier arriveren we op de camping. Pas in de avond wordt droger en trekt de lucht weer open.



Dag 4: Rondje Schauinsland
>
Hoogteprofiel

Het is koud als we de volgende ochtend de camping verlaten. Gelukkig gaat het al snel omhoog, waardoor we het wat warmer krijgen. Het Wiedener-Eck hebben we op dag 1 al beklommen dus we weten wat er komen gaat. We gebruiken het prachtige klimmetje om lekker in te fietsen. Bij het hotel op de top houden we rechtsaan en dalen het Münstertal in.

Op weg naar Stohren...


De Schauinsland is een berg die van vier verschillende kanten beklommen kan worden. Het bijzondere aan de klim vanuit het Münstertal is dat er drie achtereenvolgende kilometers van 12% inzitten. Een echte uitdaging dus. Vrij snel na de afslag naar Stohren begint het. Er wordt gewaarschuwd voor 5 kilometer aan 18%, maar dat slaat nergens op. De werkelijkheid is echter al 'erg' genoeg. Met veel plezier worstelen we ons door het prachtige rivierdalletje omhoog. Het asfalt is van goede kwaliteit. Het moet hier lekker dalen zijn. Geconcentreerd trap ik met 7-10 km/uur omhoog. Lang leve de 30x27! Op een gegeven moment word het dalletje wat breder en verschijnen er open plekken in het bos. Na nog een laatste haarspeldbocht is daar eindelijk Stohren, waar de weg sterk afvlakt. Bij een kapelletje even verderop gaat het rechtsaf, waarna het weer wat steiler wordt (over 10% doen we niet moelijk meer). Wederom prachtig uitzicht op de Vogezen trouwens in het westen en op de Feldberg in het oosten. Twee kilometer verder is de laatste splitsing: we slaan linksaf en overbruggen het laatste stukje vals-plat naar de top.

Boven op de Schauinsland


Via Hofsgrund dalen we af naar Kirchzarten. Het eerste gedeelte is zeer steil. Plotseling staat er 80 km/uur op mijn fietscomputer, iets wat me op de Ventoux nooit gelukt is! Eenmaal beneden slaan we af naar Freiburg, waar we op de trappen van een mooie kerk de lunch opeten. Door de uitbundig schijnende zon is het inmiddels lekker opgewarmd. Als we weer op de fiets stappen begint meteen de volgende klim. Voor de tweede keer vandaag gaan we op weg naar de top van de Schauinsland . Al snel zitten we in de buitenwijken van Freiburg. We passeren het dorpje Günterstal, waar de trambaan ophoudt. Bij de afslag naar Horben wordt het plotseling veel steiler: de klim begint nu echt. Met 10% is het meteen het zwaarste gedeelte van de klim, die zich al kronkelend tegen de beboste helling opslingert. Het uitzicht op de Vogezen begint te wennen. De laatste kilometers voor de top vlakt het af tot zo'n 5 a 6%. Boven genieten we van het uitzicht op de Feldberg, waarna we via de Notschrei afdalen naar Todtnau. Niet veel later fietsen we de camping op. Lekker gefietst vandaag!



Dag 5: Rondje Weissenbachsattel
>
Hoogteprofiel

De Duitse weerman voorspelt regen in de middag, dus we besluiten een niet te lang rondje te maken vandaag. Als we de camping verlaten is het koud en is er geen wolkje aan de strakblauwe lucht te bekennen. Na een paar kilometer, we zijn net begonnen aan de klim naar het Weissenbachsattel , gaan de jackjes uit en komt de zonnebrandcreme tevoorschijn. Een beetje laat, want in de voorgaande dagen zijn door de felle zon vooral mijn armen behoorlijk verbrand. Vanuit Geschwend begint de klim rustig om naar de top toe steeds steiler te worden. Net voorbij het hoogste punt zien we in het zuiden plotseling besneeuwde Alpentoppen liggen. Je kunt hier een heel eind Zwitserland inkijken. Na een kilometer dalen slaan we rechtsaf richting Mambach. Even gaat het weer omhoog, waarna de afdaling echt begint.

Watermolen op weg naar Neuenweg


Enkele kilometers volgen we het dal van de Wiese. In Zell slaan we af voor de klim naar Gresgen
. Het levert een prachtig plaatje op met bebloesemde bomen en Zell beneden in het dal. Rond het dorpje Adelsberg ligt het steilste stuk van de klim. Daarna vlakt het af en vanaf Gresgen gaat het steil en met scherpe bochten naar beneden. In Tegernau gaat het rechtsaf richting Neuenweg. Vanaf hier loopt het omhoog tot vlak voor Oberböllen , dat aan de weg naar het Sirnitz Sattel ligt. We fietsen door een breed dal vals-plat omhoog langs een beekje wat ons kabbelend tegemoet stroomt. Het weer is aan het verslechteren. Regelmatig miezert het wat en we hopen er het beste van. In Neuenweg eten we de meegenomen melkbroodjes op. Intussen regent het behoorlijk. Als het weer droog geworden is overbruggen we de laatste hoogtemeters, waarna we tot onze verrassing over een mooi droog wegdek afdalen naar Schönau. Het blijkt dat we goed getimed hebben, want we zijn nog niet lang op de camping als het echt begint te regenen.





Houtkap op de flanken van de Belchen



Dag 6: Rondje Belchen
>
Hoogteprofiel

Vandaag is het 1 mei en dus een vrije dag in Duitsland. Dat komt goed uit, want nu kunnen we de Belchen beklimmen. Op werkdagen blijkt de bewuste weg immers afgesloten te zijn wegens houtkap. Meteen vanaf de voet, een paar honderd meter van de camping, gaat het fors omhoog. We zijn wat later dan andere dagen vertrokken, vanwege een aantal regenbuien in de ochtend. Het ziet er om ons heen nog wel dreigend uit, maar voorlopig is het droog. Voorbij Holzinshaus, waar we een aantal steile bochten ronden, zien we de sporen van de houthakkers: langs de kant van de weg liggen vers gerooide boomstammen netjes opgestapeld. Alle takken en het kleinere afval is over de vangrail verder het dal in gekieperd. De weg zelf is zorgvuldig schoongeveegd.

Belchenhaus


Na een aantal kilometers 8% komen we bij de afslag naar de Belchenbahn. Volgens de kaart loopt de weg tot de top van de Belchen, maar op dag 1 leek de weg tot onze verbazing al bij het station van de kabelbaan op te houden. Al snel staan we weer op dezelfde grote parkeerplaats bij de Belachenbahn. Vastbesloten de weg naar de top te vinden, sturen we de fietsen rechts voor de gebouwen langs de onverharde weg op. En wat blijkt: het pad draait netjes om het kabelbaanstation heen. Nadat we een slagboom gepasseerd zijn komen we weer op de oude asfaltweg uit. De nu volgende kilometers zijn heerlijk om te fietsen. We zijn namelijk de enige weggebruikers. Af en toe liggen plakken sneeuw aan de kant van de weg, die nog steeds door een dicht naaldbos loopt. Het laatste stuk naar de top gaat over een bergweide met prachtige uitzichten. De weg eindigt bij het Belchenhaus, waar ook het bovenstation van de kabelbaan gevestigd is.


Via Hohtann en het Wiedener-Eck dalen we af naar Münstertal. Hier beginnen we aan de klim naar het Sirnitz Sattel . De niet zo brede weg voert door een smal aantrekkelijk dal. Na een rustig begin wordt het plotseling erg steil. Terwijl we ons omhoog worstelen, worden we begeleid door de plaatselijke fanfare die op een boerenerf aan het oefenen is. Ook op het Wiedener-Eck zagen we al een blaaskapelletje staan. Hier stelt de 1 mei viering blijkbaar nog wat voor. Aan het einde van de weg gaat het links af naar Schönau, maar wij slaan eerst nog even rechtsaf om de resterende twee kilometers naar de top van het Sirnitz Sattel (of Kreuzweg) mee te pakken.

Richting Weissenbachsattel


Terug in Schönau gaat Jantine alvast naar de camping, terwijl ik het Weissenbachsattel nog maar een keer aanval. Dit keer over het smalle weggetje door het bos. Er is bijna geen verkeer, wat het een genot maakt om er te fietsen. Een groot deel van de weg is onlangs opnieuw geasfalteerd, wat gezien de stukken die nog niet verbeterd zijn hard nodig was. Vooral in het begin en het eind zitten is het behoorlijk steil. Voor het dorpje Herrenschwand vlakt het af en gaat het zelfs even naar beneden. Voorbij de paar huizen die het dorp rijk is, stijgt het over een bredere weg rustig verder naar de driesprong op de top.



Dag 7: Rondje Kandel
>
Hoogteprofiel

Vandaag staat de koninginnenrit op het programma. Het is de laatste dag van de vakantie en we pakken goed uit met beklimmingen van de Notschrei en de Kandel van beide kanten. De Notschrei vanuit Todtnau valt me eerlijk gezegd mee. De steilste stukken zitten in het begin en bij Muggenbrunn, daartussen is het goed te doen. Rechts van de weg storten de prachtige Todtnauer Wasserfälle zich langs de rotswand omlaag. Enige minpuntje van deze klim is het drukke verkeer.

St. Peter met Feldberg op achtergrond


Na de steile afdaling naar Oberried, gaat het door een weids groen dal richting Kirchzarten. Hier is het even zoeken naar de juiste weg om de spoor- en snelweg over te komen. De zon schijnt weer volop vandaag en het is heerlijk fietsen door het dal naar Eschbach, waar de lange klim naar de Kandel begint. Tot St. Peter stijgt de weg door het open dal met zo'n 6 a 7%. Voorbij St. Peter slaan we linksaf. Het uitzicht op de besneeuwde Feldberg met de dubbele torens van de kerk van St. Peter op de voorgrond is schitterend. Na een snelle afdaling van een kilometer gaat het rechtsaf naar de top van de Kandel, nog dik 8 kilometer verderop. Meteen gaat het door een naaldbos steil omhoog. De klim is erg onregelmatig. Steile stukken van 10% worden afgewisseld met stroken vals-plat. Op de top bevindt zich een grote parkeerplaats. Parapenters springen van de flanken van de berg het dal in. Aan de overkant zijn de Vogezen duidelijk te onderscheiden.

Kandel


Een snelle afdaling brengt ons in Waldkirch. Na een lunch aan de kant van de weg maken we rechtsomkeert en beginnen voor de tweede keer aan de beklimming van de Kandel , nu vanaf de noordkant. Dit is de zwaarste klim van het Zwarte Woud. Gemiddeld is het 8.2% en dat 11 kilometer lang. Het wegdek is niet geweldig, maar nu tijdens de klim hebben we daar minder last van dan eerder in de afdaling. De beklimming voert weer door een bos met mooie uitzichten op (alweer) de Vogezen. Na een korte pauze op de top dalen we weer af naar St. Peter. Via St. Märgen klimt de weg langzaam naar de Turner . De prachtige weg voert over de flanken van een breed dal. In de verte steekt de Feldberg met de karakteristieke mast op de top overal bovenuit. De afdaling van Turner richting Buchenbach is erg steil. Iets om als we hier nog eens terecht komen tegenop te fietsen. In Kirchzarten eten we de laatste reepjes op.


Na Oberried gaat de weg steeds steiler omhoog richting Notschrei . De eigenlijke klim is ongeveer 7 kilometer lang. De eerste 2 zijn met tegen de 10% erg steil. Na de lange dag gaat het niet zo hard meer, maar na een dik uur kunnen we ook deze klim aan het palmares toevoegen. De afdaling naar de camping is vervolgens een formaliteit.